Ai kan steden beter maken als we het verstandig inzetten. In een artikel dat in de Telegraaf verscheen, noem ik vier randvoorwaarden: democratie, eerlijkheid, autonomie en behoud van lokale identiteit. In een serie van 4 blogs werk ik ze wat dieper uit. Tijdens de City Deal over Ai gaan we er nog dieper op in. Want Ai is een krachtig hulpmiddel, maar de regie moet bij ons blijven.
In deze blog: blijf de baas, blijf autonoom denken
Wat de VAR is voor de scheidsrechter in het voetbal, is generatieve Ai voor veel andere professionals: een copiloot waardoor je er niet meer alleen voor staat. Dat lijkt handig, dat is het ook, maar het heeft ook een belangrijk nadeel. Het beïnvloedt namelijk je rol en positie als professional. Kijk naar de VAR. Toen die zich overal mee mocht bemoeien, zag je dat de scheidsrechter op het veld onzeker werd en gemakzuchtig. Gemakzuchtig omdat er toch wel iemand meekijkt en fouten verbetert, onzeker om precies dezelfde redenen. De scheids was niet meer de baas op het veld, zijn vakmanschap werd overgenomen. Generatieve Ai doet hetzelfde. Het creëren van tekst, beeld en video blijkt helemaal niet zo uniek. Dat stelt journalisten, copywriters en grafisch ontwerpers voor wezenlijke vragen: wie ben ik, als ChatGPT of Claude mijn werk overnemen? En wat nu nog alleen geldt in de creatieve sector, geldt straks voor veel meer beroepen. Ai wordt al gebruikt in de juridische wereld, de zorg en de techniek. De vraag is niet of Ai je werk beïnvloedt, maar hoe je er grip op houdt.
Hulpmiddel bij complexe beslissingen
De VAR heeft meer nadelen. Vlak na de invoering van de VAR lag het spel vaak en lang stil, werd het minder spannend om naar te kijken en het ingrijpen van de VAR stond vaak ter discussie. De oplossing? De VAR mag nu alleen nog meekijken als het er echt op aankomt. Bij een rode kaart, een penalty of na een goal. Zo moeten we ook Ai slim inzetten: niet als constante copiloot die ons denken overneemt, maar als hulpmiddel bij complexe beslissingen. Schrijf je een juridisch document? Ai kan helpen met controle. Maak je een ontwerp? Ai kan variaties genereren. Maar de kernbeslissing moet bij de professional blijven. Net zoals scheidsrechters leerden omgaan met de VAR, moeten wij leren omgaan met Ai: inzetten waar het echt nodig is, maar niet als vervanging van ons eigen denkwerk. Alleen zo blijven we autonome professionals.
Lees ook:
>> Werk met Ai-modellen die democratisch geborgd zijn
>> Wees eerlijk
