Met gezond verstand Ai gebruiken: ontwerp lokale identiteit

Ai kan steden beter maken als we het verstandig inzetten. In een artikel dat in de Telegraaf verscheen, noem ik vier randvoorwaarden: democratie, eerlijkheid, autonomie en behoud van lokale identiteit. In een serie van 4 blogs werk ik ze wat dieper uit. Tijdens de City Deal over Ai gaan we er nog dieper op in. Want Ai is een krachtig hulpmiddel, maar de regie moet bij ons blijven.

In deze blog: Zorg voor verschillen

Alle steden en dorpen lijken op elkaar te lijken. Zeker binnen een land. Ze hebben dezelfde functies, vergelijkbare sociale structuren, gebruiken dezelfde technologie en zijn gebouwd met vergelijkbare materialen. Dat is van alle tijden. Ga naar willekeurig welk deel van Nederland en je ziet de overeenkomsten tussen buurdorpen. Ook merk je de invloed van grenzen. Dorpen aan de andere kant van de rivier kunnen er wezenlijk anders uitzien omdat de inwoners weinig contact hadden met de overkant. Die culturele verschillen bestaan nog steeds, maar op een grotere schaal, waardoor steden uit China wezenlijk verschillen van die in West-Europa.

Ai als nieuwe ontwerplaag

In onze kijk op steden staat juist die uniciteit centraal. We zien de verschillen. We zien de uniciteit, de eigenheid, de identiteit. Dat bepaalt de kracht van die ene stad ten opzichte van die andere. Als we steden of dorpen ontwerpen, doen we dat vanuit die uniciteit. Vervolgens gebruiken we methodes, middelen en materialen die in veel andere steden en dorpen ook worden gebruikt. Planologen en stedenbouwers gebruiken methodes, middelen en materialen die in veel andere steden en dorpen ook worden gebruikt. Met als ultieme voorbeeld de 30×30-tegel waar Nederland vol mee ligt.

Ai wordt een nieuwe laag in de stad. Het zorgt ervoor dat verkeerssystemen functioneren, dat we zicht hebben op drukte in de stad en dat iedereen genoeg elektriciteit krijgt. Voor een deel zal die opgave in elke stad hetzelfde zijn. Modellen worden ook beter als ze in meer steden gebruikt worden en van elkaar kunnen leren. Maar steden worden beter als de verschillen centraal staan. Als Ai-modellen geen rekening houden met de genius loci, krijgen we inwisselbare steden en gaan steden op elkaar lijken. Dat tast de kracht van de stad aan en daarom moeten we Ai-modellen trainen vanuit de lokale cultuur. Dat houdt de stad uniek.

Lees ook:

>> Werk met Ai-modellen die democratisch geborgd zijn

>> Wees eerlijk

>> Blijf de baas, blijf autonoom denken

Laatste nieuws

27 mei: Webinar risico op bias in Digital Twins

Op 27 mei (10.00-11.00) organiseren we in samenwerking met...

Met gezond verstand kan AI betere stad maken

Dit is een doorgeplaatst opiniestuk geschreven door Jan-Willem Wesselink...

Met gezond verstand Ai gebruiken: werk met democratische modellen

Ai kan steden beter maken als we het verstandig...

27 mei: Webinar risico op bias in Digital Twins

Op 27 mei (10.00-11.00) organiseren we in samenwerking met Isabella Maljers (masterstudent Design for Interaction aan de TU Delft) een interactieve webinar over het...

Vacature: Wij zoeken een startende Community- en Programmacoördinator Slimme stad en Ai

Bij ELBAREC werken we aan de toekomst van de stad. We informeren, inspireren en verbinden professionals die zich inzetten voor duurzame, slimme en leefbare...

Met gezond verstand kan AI betere stad maken

Dit is een doorgeplaatst opiniestuk geschreven door Jan-Willem Wesselink in De Telegraaf van vrijdag 14 maart 2025. Geabonneerden lezen hier het stuk in De...